DVE PANDEMIJE ISTOVREMENO!
Dijabetes i COVID 19 istovremeno, dve globalne pandemije u celom svetu!
Iako osoba zaražena ovim virusom može biti bez simptoma, bolest se najčešće manifestuje simptomima sličnim gripu kao što su povišena telesna temperatura, kašalj, bolovi u mišićima i umor. U težim slučajevima javlja se teška upala pluća, sindrom akutnog otežanog disanja, sepsa i septički šok koji mogu dovesti do smrti. Osobe starije životne dobi kao i osobe koje boluju od hroničnih bolesti, arterijske hipertenzije, bolesti srca i disajnih puteva , šećerne bolesti, imaju veći rizik razvoja težih oblika bolesti i smrtnog ishoda.
Dosadašnji epidemiološki podaci ne ukazuju da osobe sa šećernom bolešću imaju veći rizik obolevanja od COVID-19 u odnosu na opštu populaciju, međutim, brojni su dokazi da ako se zaraze koronavirusom razvijaju teže oblike bolesti , u većoj meri završavaju u jedinicama intenzivne nege i nažalost imaju veći rizik letalnog ishoda. Navedeno nije samo odlika infekcije SARS-CoV-2 već i drugim virusima koji su prouzrokovali velike epidemije kao što su SARS-a, MERS (Middle East respiratory syndrome) koronavirusa i virus influence A H1N1 koja je uzrokovala pandemiju 2009. godine. Meta-analiza Yanga i saradnika koja je obuhvatila 46 248 COVID-19 bolesnika, pokazala je da je među obolelima 8% imalo šećernu bolest, 17% arterijsku hipertenziju i 5% kardiovaskularnu bolest. S druge strane Onder i saradnici su ustanovili da je među 355 bolesnika hospitalizovanih zbog COVID-19 u Italiji čak 36% imalo pridruženu šećernu bolest.
Procenat onih koji imaju dijabetes među osobama s blažom kliničkom slikom COVID-19 kreće se između 5% i 11%, dok je među onima s teškom kliničkom slikom taj procenat znatno veći i iznosi između 14% i 32%. Prema studiji Wu i saradnika, osobe s COVID-19 i dijabetesom imaju 2.34 puta veći rizik razvoja akutnog respiratornog distres sindroma (ARDS) u odnosu na one s COVID-19 bez dijabetesa. Italijanska iskustva su ukazala i na visoku zastupljenost šećerne bolesti među umrlima od COVID-19. Čak trećina umrlih je kao komorbiditet imala dijabetes.
Prekomerna telesna težina kao faktor rizika je zastupljena kod većine osoba sa šećernom bolesti tip 2. Upravo je debljina doprinosi većem riziku razvoja teškog oblika bolesti COVID-19. Metabolički aktivno visceralno masno tkivo proizvodi čitav niz adipokina i citokina poput TNF-α i interferona-g koji ubrzavaju nastanak hronične upale niskog stepena kao jednu od osnovnih odlika debljine i s njom povezanih komorbiditeta kao što je šećerna bolest. Navedeno menja imunološki odgovor gojaznih osoba i čini ih podložnim razvoju težeg oblika bolesti. Osim toga, abdominalna debljina mehanički smanjuje ventilaciju u donjim delovima pluća čime se povećava rizik razvoja pneumonije i smanjene saturacije krvi kiseonikom.
Zbog promene dnevne rutine i prisilnog boravka u kućnim uslovima, češće se poseže za hranom čime se povećava ukupni kalorijski unos. Nadalje, mnogima je smanjena dostupnost svežeg voća i povrća pa se u većoj meri konzumira industrijski obrađena hrana bogata jednostavnim šećerima, zasićenim i trans-mastima. Navedeno je posebno naglašeno kod osoba starije životne dobi koje žive same. Takođe, potrebno je naglasiti da neizvesnost i zabrinutost za zdravlje, ali i zdravlje svojih bližnjih i stres povezan s gubitkom radnog mesta i finansijskim problemima zbog ekonomske krize koja prati ovu pandemiju, doprinose lošijoj regulaciji glikemije. Sve navedeno povećava rizik razvoja akutnih i hroničnih komplikacija šećerne bolesti, posebno neželjenih kardiovaskularnih događaja.
Izuzetno je važno za sve osobe sa dijabetesom da se pridržavaju načela uravnotežene ishrane i redovne samokontrole šećera kako bi se održala zadovoljavajuća glikoregulacija.
GlukogelS je dekstrozni gel koji je potrebno da sve osobe sa dijabetesom imaju uz sebe kako bi brzo mogle da podignu nivo šećera u krvi u slučaju hipoglikemije. GlukogelS sadrži 15 g dekstroze u jednoj dozi bez dodatnih aroma, zaslađivača.
