GOJAZNOST I MEDICINSKI POTPOMOGNUTA OPLODNJA
Normalna telesna težina u odnosu na visinu, odnosno uhranjenost, izražava se brojem koji se zove indeks telesne mase (BMI – body mass index), . Indeks telesne mase, kada je uredan, iznosi između 18.5 i 24.9. U postupcima medicinski potpomognute oplodnje , previsok ili prenizak indeks telesne mase je od velikog značenja jer značajno smanjuje šansu pacijentkinje da rodi zdravo dete. Nizak indeks telesne mase (izrazito mršave žene) se sreće puno ređe od visokog (gojazne žene), pa ćemo ovde nešto napisati o postupcima potpomognue oplodnje kod gojaznih žena.
Razlozi zašto se gojaznim ženama u većini ustanova ograničava pristup medicinski potpomognutim postupcima su sledeći:
Gojazne žene teže se oporavljaju od svakog invazivnog zahvata, pa tako i aspiracije- Češće su infekcije i ostale komplikacije
- Otežane su analgezije i anestezije
- Otežan je ultrazvučni pregled i lošiji je kvalitet slike, pa je time otežana aspiracija folikula i povećan rizik zahvata
- Gojazne žene imaju dva puta veću šansu za neredovne ovulacije u odnosu na žene normalne težine. Zato gojazne žene često imaju neuspešne ili nekvalitetne ovulacije, a ponekad se treba primeniti i postupak vantelesne oplodnje (IVF).
- Gojazne žene koje redovno ovuliraju takođe mogu imati teškoća kod zanošenja jer se zbog nepovoljne hormonske situacije produžava prosečno vreme do ostvarenja trudnoće
- Što je žena gojaznija, to je potrebno više lekova u postupku IVF-a, manji je prosečan broj ćelija koje se dobiju , pa je manja stopa implantacije, stopa trudnoća i stopa porođaja
- Žene sa visokim BMI, u odnosu na žene sa normalnim BMI, imaju veću šansu za pobačajem do 24. nedelje trudnoće
- Što je žena gojaznija značajno se povećava rizik za sledeće komplikacije trudnoće: dijabetes, preeklampsiju, hipertenziju, makromiju deteta (izrazito veliko dete), težak porođaj, carski rez, porođaj pre 32 nedelje trudnoće, smrt deteta u trudnoći, smrt majke u trudnoći…
- Što je žena gojaznija viši je rizik za kongenitalne malformacije u trudnoći (spina bifida, anencefalije, hidrocefalus, malformacije ekstremiteta, rascep nepca…). Zbog spomenutog lošijeg kvaliteta ultrazvučne slike kod gojaznih žena ove malformacije se otežano prepoznaju na vreme.
Ukoliko je žena normalne težine a partner je gojazan, takođe postoji mogućnost teškoća kod ostvarenja trudnoće, najčešće zbog erektilne disfunkcije (impotencije). Ovo prestaje biti problem nakon gubitka telesne težine kod partnera.
Ženama se pre ulaska u postupke medicinski potpomognute oplodnje preporučuje smanjiti telesnu težinu. Najzdraviji je način promena životnog stila smanjenjem unosa hrane, pogotovo visokokalorijske, i vežbanjem. Ako ovakav pristup ne da rezultate, ili je reč o morbidnoj debljini (BMI >40), ponekad je potrebno u program mršavljenja uključiti i endokrinologa za terapiju lekovima, ili hirurga za barijatrijske operacije. U svakom slučaju, smanjenje telesne težine će dovesti do uspostavljanja ovulacija kod velikog broja žena, veće stope trudnoća u postupcima potpomognute oplodnje, a manje stope komplikacija u trudnoći, što je u interesu i lekara i pacijenta.
Gyinos koji sadrži mio inozitol i folnu kiselinu može povećati šanse za zatrudnjivanjem i uspešnost pripreme za IVF proceduru kod pacijentkinja sa insulinskom rezistencijom kod kojih je gojaznost jedan od najčešćih simptoma, kao i kod pacijentinja sa policističnim ovarijalnim sindromom.
