MUČNINA U TRUDNOĆI I HIPEREMESIS GRAVIDARUM-
DA LI JE TO ISTO?
Gastrointestinalni (GI) poremećaji su među najčešćim tegobama na koje se žale trudnice. Neke žene imaju gastrointestinalne smetnje koje su karakteristične za samu trudnoću, dok neke trudnice imaju hronične gastrointestinalne bolesti koje zahtevaju posebnu pažnju i lečenje tokom 9 meseci trudnoće, a i u periodu dojenja.
Mučnina, sa ili bez povraćanja, je česta pojava u ranim stadijumima trudnoće, s učestalošću od 50-90% trudnoća, dok se povraćanje javlja u 25-55% trudnoća.
Faktori rizika za pojavu mučnine su mlađa životna dob trudnice, prva trudnoća, gojaznost i pušenje cigareta. Mučnina kao tegoba se može javljati i u sledećim trudnoćama, iako je onda obično kraćeg trajanja.
Mučnina se javlja kod 91% trudnica u toku prvog trimestra, i najčešće u toku prvih 6-8 nedelja trudnoće. U blažem obliku, poznata je kao jutarnja mučnina, a sama patofiziologija ovog poremećaja je česta tema stručnih rasprava.
Smatra se da nastaje kao posledica fluktuacije hormona, poremećenog GI motiliteta, a važnu ulogu imaju i psihosocijalni faktori. Problem nastanka jutarnje mučnine nije u potpunosti jasan.Centar za mučninu i povraćanje nalazi u onom delu mozga koji se naziva medulla oblongata – produžena moždina. Postoji veoma veliki broj teorija koje pokušavaju objasniti na koji način je ovo područje mozga prekomerno stimulisano u trudnoći.
Ginekolozi veruju da bi visok nivo hormona trudnoće ß-hCG u krvi tokom prvog trimestra trudnoće mogao biti jedan od razloga preterane stimulacije centra za mučninu i povraćanje.
Drugi razlozi koji bi mogli biti odgovorni za nastanak mučnine su neuzimanje hrane ili uzimanje loše hrane , previše kiseline u želucu, kao i manje uspešna probava zbog opuštanja mišićnog tkiva probavnog sistema pod uticajem visokog nivoa progesterona koji je izuzetno značajna hormon u ranoj trudnoći.
Perzistencija mučnine i povraćanja i u toku drugog ili trećeg trimestra zahteva daljnju dijagnostičku obradu i traženje drugih mogućih uzroka nastnka. Mogući drugi uzroci su infekcije urinarnog trakta, gastroenteritis, peptička ulkusna bolest, povišen intrakranijalni pritisak. U kasnijim stadijumima trudnoće, mogući uzrok mučnine može biti hidramnion, preeklampsija i sam početak porođaja.
Blaži oblici mučnine se leče izbegavanjem faktora rizika i promenama prehrambenih navika (manji, učestaliji obroci, sa povećanim unosom ugljenih hidrata, a smanjenim unosom masti), međutim kod težih stupnjeva mučnine kod kojih su higijensko-dijetetske mere neefikasne, u obzir dolazi farmakoterapija antiemeticima.
Vitamin B6, piridoksin, je alternativni terapijski preparat koji se može koristiti kod težih oblika mučnine i povraćanja. Gotovo 50 mg vitamina B6 ili piridoksina (2×25 mg) dnevno se preporučuje za prevenciju mučnine i povraćanje u trudnoći majke.
Hiperemesis gravidarum je najopasnija rana toksikoza, koja se javlja rano u prvom trimestru, najčešće u prvih 4-10 nedelja trudnoće, a simptomi obično nestaju s 18-20 nedelja. Trudnica više ne može unositi, zadržavati ni koristiti bilo kakvu tečnu ili čvrstu hranu. Zbog toga i zbog stalnog povraćanja ona naglo gubi na težini, postaje malaksala i dehidrirana. Nastaje značajan poremećaj metabolizma. Karakteristična slika je brzo gubljenje težine i gubljenje snage, trudnica postaje ispijena, mršava i bleda. Njena koža je suva i subikterična, jezik obložen, dah ima miris acetona, uz tahikardiju i hipotenziju.U odmakloj fazi mogu se javiti subfebrilne temperature. U takvoj situaciji može doći do intrauterine smrti ploda, sa spontanim abortusom i poboljšanjem stanja trudnice i njenim ozdravljenjem, ali može letalno završiti i po samu trudnicu što je danas retko.Što hitnije je potrebno hospitalizirati trudnicu sa hiperemesis gravidarum .Potrebno je ukloniti strah od trudnoće, što je veoma važno, jer kod trudnica sa hiperemezom, često podsvesno, postoji otpor protiv postojeće trudnoće.
NAVOsolv je jedinstveni preparat protiv mučnine koji sadrži ekstakt korena đumbira, vitamin B6 i magnezijum u kesicama.
