PCOS (POLICISTIČNI JAJNICI) KOD ADOLESCENTKINJA
Značaj PCOS u adolescentnom uzrastu ogleda se u činjenici da stručna javnost
smatra da su se kod većine žena sa PCOS klinički simptomi počeli ispoljavati u
adolescentnom uzrastu uz kasniji postepeni razvoj potpune kliničke slike.
Iako se većina komplikacija ispolji u kasnijem uzrastu, klinička manifestacija može
nastupiti u periodu kada započinje sinteza polnih steroida u jajniku kao i stimulacija folikula.
Adolescencija je period odrastanja tokom kog se jedinke menjaju od deteta do
odrasle osobe. Adolescenti su mladi ljudi uzrasta 10-19 godina života. U ovom periodu se razvijaju sekundarne polne osobine, kod devojčica nastupaju prva materična krvarenja i uspostavlja se menstrualni ciklus. U normalnom pubertetskom razvoju menarha je praćena različito dugim periodom anovulatornih materičnih krvarenja, a tokom ovog perioda dolazi do sinhronizacije hipotalamo-hipofizno-ovarijalne aktivnosti koje vode ovulaciji i redovnom menstrualnom ciklusu. Tokom ranog puberteta, u određenom broju zdravih devojčica, kao razvojna faza, pojavljuje se prolazni hiperandrogenizam koji kasnije bude praćen ovulatornim ciklusima.
Sa druge strane, spontana ovulacija može nastati kod oko 10% žena sa PCOS. Broj ovulacija u adolescentnom uzrastu je nepoznat. Kod adolescentkinja sa PCOS perzistira anovulacija kod većine ali ne kod svih. Naime uočeno je da devojke sa prevremenom pubarhom (pubična dlakavost), koje su inače u riziku za PCOS, prve tri godine posle menarhe imaju ovulacije sa učestalošću od oko 25%. Kasnije kod ovih devojaka ovulacije bivaju redukovane. Sa druge strane, uočeno je i da neke postmenarhalne devojčice sa neurednim materičnim krvarenjima i povišenim vrednostima androgena tokom sledeće tri godine razviju regularan menstrualni ciklus. Ovi nalazi ukazuju da kod nekih adolescentkinja, sa rizikom za PCOS, normalna ovulacija može postojati ili se može uspostaviti tokom vremena, i upravo one pripadaju grupi adolescentkinja sa PCOS koje ovuliraju.
Istraživanja sprovedena kod nas pokazala su da adolescentkinje sa PCOS nose rizik za nepovoljan metabolički profil sa posledičnim potencijalom za razvoj subkliničke kardiovaskularne bolesti tokom života.Upravo zbog ovihčinjenica, preporuka je da se dijagnoza postavi do uzrasta od 18 godina kako bi se što pre započelo lečenje i tako umanjili metabolički i kardiovaskularni rizici.
Terapijski pristup sindromu policističnih jajnika pre svega mora uzeti u obzir
heterogenost PCOS fenotipova zbog čega je neophodan individualni pristup lečenju. U
skladu sa promenama kliničkih karakteristika sindroma tokom života žene, potrebno je stalno prilagođavanje terapijskog pristupa. Osnovne postavke u lečenju žena sa PCOS
podrazumevaju nefarmakološke mere koje uključuju sprovođenje dijetetskih mera i režima fizičke aktivnosti, farmakološke mere koje uključuju primenu insulinskih senzitajzera, kombinovanih hormonskih kontraceptivnih pilula i antiandrogena. Lečenje devojaka sa PCOS treba da se zasniva na adekvatnoj dijagnozi, da rezultuje ublažavanjem ili nestankom simptoma PCOS i poboljšanjem zdravlja u adultnom uzrastu.
Gyinos je dodatak ishrani koji sadrži mio inozitol i folnu kiselinu i koristi se u terapiji policističnog ovarijalnog sindroma i sindroma insulinske rezistencije.
