SMANJENA OVARIJALNA REZERVA
Ovarijalna rezerva je naziv za zalihu jajnih ćelija odnosno folikula.
Rezerva jajnika je pojam koji označava sposobnost jajnika da stvori jajne ćelije koje oplođene daju zdravu i uspešnu trudnoću.
S godinama opadaju i broj i kvaliteta jajnih ćelija, odnosno smanjuje se ovarijalna rezerva.
Žene se rađaju sa oko 6-7 miliona jajnih ćelija, do puberteta ih preostane oko 400000, a do kasnih tridesetih preostane ih manje od 30000.
Zašto je važna ovarijalna rezerva?
Ovarijalna rezerva varira od žene do žene, pa kod nekih značajnije opada već u dvadesetima, dok je kod nekih žena održana i u kasnijim četrdesetima. Međutim, održana ovarijalna rezerva u kasnim četrdesetim nije garancija za uspešnu trudnoću, jer je glavni prognostički faktor za kvalitet jajne ćelije dob žene. Smanjena ovarijalna rezerva najčešće nije praćena nikavim simptomima, iako se u nekih žena, pogotovo blizu perimenopauze, skrate menstruacijski ciklusi, npr. s 28 na 25 dana.
Osim starenjem, ovarijalna rezerva se može smanjiti zbog različitih bolesti (npr. endometrioza), zbog povrede jajnika (prilikom operacije). Međutim, često ne nađemo uzrok smanjene ovarijalne rezerve (idiopatska).
Kako se procenjuje ovarijalna rezerva?
Za procenu ovarijalne rezerve koristimo laboratorijske nalaze (FSH i AMH) u kombinaciji s ultrazvučnim pregledom jajnika (broj antralnih folikula-AFC).
S obzirom da ni jedna procena rezerve jajnika nema 100% osetljivost i specifičnost, testovi se kombinuju radi poboljšanja rezultata. AMH i AFC su najprecizniji prediktori.
Kome se preporučuje procena ovarijalne rezerve?
Procena rezerve jajnika se preporučuje:
- ženama koje planiraju odložiti rađanje iza 30-te ili 35-te godine života;
- svim ženama u postupcima potpomognute oplodnje;
- kod genetskih razloga (npr. 45X mozaicizam);
- kod žena sa prevremenom menopauzom u porodici;
- kod stanja i operacija koje su mogle dovesti do oštećenja jajnika (endometrioza, karlična upalna bolest, ciste, odstranjenje jednog jajnika, nakon lečenja gonadotoksičnim lekovima i/ili radijacione terapije karlice zbog karcinoma);
- ženama koje puše;
Nažalost, nema leka koji može usporiti ili prevenirati smanjenu ovarijalnu rezervu. Smanjena rezerva jajnika kod žena mlađih od 36 godina ne mora imati lošu prognozu, jer su zbog njihove mladosti kod ovih žena još postojeće kvalitetne jajne ćelije. Međutim, kod žena preko 40 godina sa jednakim nalazima trudnoća će se puno teže ostvariti.
Gyinos je kombinacija mio inozitola i folne kiseline koja kako pokazuju studije ponovno uspostavlja spontanu ovulatornu aktivnost u visokom procentu kod pacijentkinja sa anovulacijskim PCOS-om. Doza koja se najčešće koristi je 2 grama mio-inozitola u kombinaciji s 400 mikrograma folne kiseline dva puta dnevno.
