PREVENCIJA ANEMIJE KOD DECE
Usled intenzivnog rasta i razvoja mala deca spadaju u posebno rizičnu grupu za nastanak anemije usled nedostatka gvožđa. Glavni problem usled nedostatka gvožđa kod male dece je rizik od neadekvatnog razvoja nervnog sistema, neadekvatnog rasta i razvoja i rizik za neadekvatno funkcionisanje imunološkog sistema.
Odojčad i anemija
Zdrava odojčad rođena u terminu ima depoe gvožđa koji čine 25% ukupne količine gvožđa u organizmu. Kako odojčad raste, povećava se volumen krvi, tako se vrši i mobilizacija gvožđa iz depoa u cirkulaciju. To omogućava normalnu sintezu hemoglobina i eritropoezu sve do perioda od 4-6 meseci. Na taj način isključivo dojenje tokom prvih 4 meseca može zadovoljiti dnevne potrebe odojčadi za gvožđem. Isključivo dojenje nakon navršenih 4-6 meseci je povezano sa povećanim rizikom za nastanak deficita gvožđa.
U periodu od 6- 24 meseca odojčad i mala deca postaju zavisna od unosa gvožđa putem hrane, a zbog intenzivnog rasta potrebe za gvožđem su značajno veće u odnosu na neke druge periode u životu.
Zbog toga je učestalost anemije kod dece od prve do treće godine u Evropi od 5-20%.
Koja deca su u većem riziku za nastanak anemije?
Odojčad i deca koja imaju najveći rizik za nastanak anemije su:
- prevremeno rođena deca (pre 37. gestacijske nedelje) ili
- odojčad sa malom porođajnom telesnom težinom,
- odojčad hranjena kravljim ili kozijim mlekom pre navrešene 1. godine života,
- odojčad na majčinom mleku kojem nisu nakon 6. meseca uvedene namirnice bogate gvožđem
- deca od prve do pete godine koja piju više od 700 ml kravljeg, kozijeg ili sojinog mleka dnevno
- deca sa nekim drugim oboljenjima ( celijakija, dijabetes…)
Većina znakova i simptoma anemije će biti vidljiva tek kada deficit gvožđa bude toliki da detetu postane koža suva, ima učestale infekcije, slab apetit, ubrzano, kratko disanje, slabu koncentraciju, nervozno je i razdražljivo…
Prva strategija u prevenciji anemije i popravljanju statusa gvožđa je adekvatna ishrana.
Potrebno je da roditelji obrate pažnju na kombinovanje određenih namirnica, naročito namirnica koje su dobar izvor gvožđa i namirnica koje mogu ometati i onemogućiti iskoristljivost gvožđa iz ovih namirnica.
Zbog toga je najbolje kombinovati namirnice bogate gvožđem sa namirnicama koje su dobar izvor vitamina C.
Savremenim načinom ishrane vrlo često nije moguće zadovoljiti potrebe za gvožđem. Zbog toga i savremene smernice Američke akademije za pedijatriju (AAP) preporučuju suplementaciju gvožđa od najranijeg uzrasta, odnosno već kod prevremeno rođenih beba.
Vitaglobin sirup sadrži gvožđe, ali i ostale mikronutritijente koji pospešuju proces eritropeze, stvaranje eritrocita i ugradnju hemoglobina.
